Eens per jaar wordt er voor de donateurs een “PKN-dag” georganiseerd met lezingen, nieuwtjes en ruilmogelijkheden. Bovendien is er eens per jaar een aparte ruil- en determinatie dag waarbij iedereen welkom is. 

Verslag van de PKN-dag op 7 oktober 2023 in Tiel, in het Flipje-en Streekmuseum

Henk van Assema

Deze jaarlijkse dag georganiseerd voor en door donateurs, geïnteresseerden en genodigden kende zoals gebruikelijk weer vele (wetenschappelijke) lezingen, nieuwtjes, en ruilmogelijkheden rondom met name de kleipijp. Een zeer goed bezochte bijeenkomst met ruim 50 geïnteresseerden. Mooi om te constateren dat er ook een ruime afvaardiging was van de regionale AWN, Centrum Rivierenland.

Stipt 10.00 uur werd de dag geopend met woorden van welkom door de voorzitter Ruud Stam en enkele bestuursmededelingen. Gelet op het gegeven dat de huidige penningmeester Ewout Korpershoek ook de ledenadministratie alsmede de kopij en redactie (mede) verzorgt voor de publicaties en het jaarboek, is versterking gezocht in de persoon van Henk van Assema. Hij zal het penningmeesterschap met ingang van het komende jaar op zich nemen. Aansluitend gaf de penningmeester toelichting op de geprojecteerde stand van zaken rond de jaarcijfers per 1 oktober 2023. Begroting en uitgaven lopen in de pas en de verwachting is dat dit op 31 december 2023 ook het geval zal zijn. De toegezegde garantiesubsidie van het Hendrik Müller Fonds van € 1000,- heeft daar mede toe bijgedragen. Aandachtspunten binnen de financiën, en dat is al een aantal jaren van toepassing, is de daling van het ledental. Dat is ten opzichte van 2022 gedaald met 6 tot 113 leden, waarvan 98 binnen Nederland en 15 daarbuiten. Het bestuur zal het komende jaar verder plan de campagne maken om dat zo mogelijk te keren. Voorts vallen de oplopende kosten voor het drukken en verzenden van het jaarboek en het 3x verschijnende blad op. De kosten lopen, met name door de inflatie, op. Losse verkoop van het jaarboek en de veiling, zoals deze wordt gehouden op de PKN-dag, dragen er zorg voor dat de reserve van de Stichting ook in 2023 ongewijzigd zal blijven en zal uitkomen op ongeveer € 4000,- Voor 2023 zal nogmaals een aanvraag van € 1000,- bij het Hendrik Müller Fonds gedaan worden. Desondanks wordt in verband met de extra toegenomen kosten voorgesteld om de contributie per 1 januari 2024 te verhogen naar € 35,- en voor buitenlandse leden € 40,- De aanwezigen begrijpen dit en stemmen in met deze verhoging.

Aansluitend werd de agenda van de dag toegelicht door Arthur van Esveld, als mede organisator van de dag.

Presentaties

De eerste spreker was Jan van Oostveen, donateur van de PKN en al jaren onderzoeker en schrijver over middeleeuwse en post middeleeuwse vondstcomplexen waarbij hij o.a. is gespecialiseerd in tabakspijpen. Beerput Koninginnestraat/Agnietenklooster en de rectoren van de Latijnse school te Tiel. De opgravingen dateren van 1983/1984 en zijn door Jan in 2014 gedocumenteerd en beschreven. Achtereenvolgens besprak hij een beknopt historisch overzicht van de opgraving en situering, de vondsten in de beerput, waaronder in de diverse lagen meerdere tabakspijpen, sanitaire voorwerpen, hygiëne voorwerpen, speelgoed, keukengerei, eet- en drinkgerei en vele andere losse vondsten. Een goed beeld hoe men toen leefde. Een aantal van de vondsten kan met enige stelligheid toegewezen worden aan één of meerdere van de voormalige rectoren van de Latijnse school die redelijk welgesteld moeten zijn geweest. Het geheel van de opgravingen is terug te vinden op Academia onder Jan zijn naam.

De tweede spreker was André van Ingen, eveneens donateur van onze club en voorzitter van het Archeologisch Centrum Rivierenland AWN.  André nam ons mee met de opgraving en het onderzoek op het Bleekveld in Tiel in oktober 2022, hetgeen een unieke publieksopgraving was met de inwoners, waaronder 1300 jeugdigen, in het hart van Tiel. Een uniek concept dat onder begeleiding van velen, waaronder de stadsarcheoloog, BATO, oudheidskamer, AWN-15 en streekmuseum gerealiseerd is. Maar liefst 26 klassen van de basisschool zijn hierin actief geweest. Een fantastische gezamenlijke opgraving die vooral bij de jeugd de interesse over het verleden meer dan heeft gewekt.

Aansluitend was er gelegenheid om met name antieke tabakspijpen te ruilen of te kopen bij meerdere leden van de PKN alvorens de lunch werd genuttigd.

In het middagdeel sprak Jos Engelen als derde spreker, lid van onze club  en specialist op het gebied van de Limburgse pijpennijverheid. Zijn lezing ging over hoe kleipijpen onder de aandacht van beroeps- en amateurarcheologen gebracht kunnen worden ter versterking van de positie en het ledental van de PKN. Kleipijpen geven in een opgraving immers de mogelijkheid om ook de andere vondsten nauwkeurig te dateren.

Als vierde spreker Ruud Stam, de voorzitter van onze club. Een lezing over de pijpennijverheid in de eerste helft van de 19e eeuw in Gouda. Een tijd waarin de pijpennijverheid zowel qua omvang als qua vernieuwing in een slecht economische vaarwater terecht kwam. Het gevolg was bittere armoede voor diegene die in de pijpennijverheid aldaar werkte.

Het tweede middagdeel was ingeruimd voor de veiling, leden brengen dan vooral kleipijpen of andere gebruiksvoorwerpen in die gerelateerd zijn aan het pijproken. De opbrengsten daarvan komen geheel ten goede aan de kas van de Stichting PKN met als doel het ondersteunen van verder onderzoek van historische tabakspijpen. Het was goed om te constateren dat er enthousiast en goed werd geboden op de vele honderden kleipijpen en verwante tabaksaccessoires. Leuk dat de AWN afvaardiging uit Tiel daar fanatiek in meeging. Een goede opbrengst tot gevolg, mede door de zeer plezierige veilingmeester Arjan met zijn assistenten Rens, Bert en Ewout.

Na een interessante, enerverende, collegiale, ontmoetende en lerende dag, de middag en vooravond afgesloten met een gezamenlijk diner bij de plaatselijke Italiaan “Olijf” met een 30-tal collega’s.

Tot volgend jaar, of tot ziens bij een andere club activiteit.

Klik hier voor de verslagen van voorgaande Ruil-en Determinatie dagen,

Klik hier voor de verslagen van voorgaande PKN dagen