PKN-Dag 2005  Rotterdam

Op 8 oktober 2005 vond de jaarvergadering van de PKN plaats in Rotterdam-Kralingen. Andy de Bruijn heeft de organisatie voor zijn rekening genomen, dit in samenwerking met Theo Grintjes die ook dit jaar weer als conducteur optrad. Gastheer van de KPN was Jaap Bes, molenaar van de twee enige nog in Europa bestaande snuif- en specerijenmolens, De Ster en De Lelie.

Ongeveer 40 PKN-ers genoten van de enthousiaste inleiding van Jaap Bes. Een en ander werd geïllustreerd met oude foto’s en filmpjes. Rond 1800 begon de Amsterdamse familie Hioolen een karottenfabriekje aan de Kralingse plas. Op een gegeven moment waren er drie molens draaiende. Bliksem en ander onheil waren de molens niet altijd goed gezind.

Thans zijn er nog twee molens in bedrijf (De Lelie stamt vermoedelijk uit 1776 en de huidige Ster is in 1970 opnieuw opgebouwd). Een halve eeuw geleden is aan de commerciële vervaardiging van snuif een einde gekomen.

Het vervaardigen van karotten, de tot snuiftabak te verwerken stroken gesausde en in linnen ingebonden tabak, is een vaardigheid die Bles en de zijnen zich weer eigen trachten te maken.

De teruggevonden receptuur voor de saus (waar oudemannetjesdrop een belangrijk ingrediënt voor is) wordt inmiddels weer toegepast; vraag is nog wel wat anderhalve eeuw geleden met “wijnmoer” werd bedoeld. Met enige regelmaat wordt nog snuif gemalen.

De aanwezigen werd het “Hoe hoort het?”van het snuifgebruik uitgelegd. Na afloop van de bijeenkomst ontving iedere bezoeker een container met snuiftabak voor thuisgebruik. De tabatiere anatomique (het kuiltje achter de duim) zal daarna veelvuldig zijn gebruikt.

Dit deel van het programma werd afgesloten met een rondleiding door de molens en bijgebouwen.

Hierna gaf ondergetekende een korte impressie van wat er het afgelopen jaar zoals rondom de PKN is gebeurd. Besloten is het PKN-kwartaalblad voorhands voort te zetten. Jan van Oostveen heeft met dank aan die leden die artikelen hebben ingezonden gezorgd dat de afgelopen periode een redelijk gevarieerde inhoud is gepresenteerd.

Met enige klem werd aan de leden gevraagd ook voor 2006 weer actief bijdragen in te zenden. De PKN-website is dit jaar aanzienlijk aangepast en wordt heel actueel gehouden. Dit dankzij Aad Kleijweg die, voor zijn inspanningen, met een luid applaus wordt bedankt.

Lodewijk van Duuren heeft voorstellen voor een PKN-archief ingezonden. Een onderwerp waar nog wat technische en praktische haken en ogen aan zitten en waar later nog met Lodewijk verder over van gedachten zal worden gewisseld.

Ron de Haan stelde ter vergadering voor een andere drukker voor het kwartaalblad te zoeken, onder meer om te zorgen dat foto’s scherper worden afgebeeld. Probleem is echter dat andere drukkers (heel) veel duurder zijn en het ledental blijft slinkende. daaraan is vergrijzing debet maar ook het gegeven dat sommigen een bedrag van € 16,- per jaar te veel vinden.

De financiële positie van de PKN is enigszins zorgelijk. Als een contract met een andere drukker zou worden afgesproken, moet enige meerjarige financiële zekerheid wel aanwezig zijn.

In in dat verband: als elk PKN-lid om de paar jaar een nieuw lid zou aandragen, zou die zekerheid gegarandeerd zijn. Jos Engelen heeft inmiddels een fors aantal verschillende presentaties voor lezingen gemaakt. Negen PKN-ers hebben zich bereid verklaard een maal per jaar een lezing te verzorgen en dan € 25,- in de PKN-kas te storten.

De eerste resultaten zijn er. Jos vraagt nu ook de anderen hun aandeel te leveren. Mogelijke samenwerking met verwante organisaties wordt nog nader geëxploreerd. Zo kan de Stichting Nederlandse Tabakshistorie voor de breder in tabacologica geïnteresseerde PKN-ers een waardevolle aanvulling geven.

Na de gebruikelijke ruil- en koopbeurs in de pauze vond een ingelaste veiling plaats van door de gebroeders Bergmans ten bate van de PKN ingebrachte pijpen (door Fred Tijmstra uit originele Trumm-Bergmans-vormen gebakken).

Ter plekke gaven diverse PKN-ers aanvullend een aantal pijpen en andere voorwerpen (waaronder diverse kavels lelies) ter veiling. Frans Jansen hanteerde de veilinghamer met humor en met verve, waarmee een opbrengst van € 629,- in de PKN-kas kon worden gestort. Iets wat volgend jaar zeker dient te worden herhaald. Door het uitlopen in de tijd kreeg Andy de Bruijn geen gelegenheid zijn presentatie te houden. Die houden we tegoed voor 2006.

Wel kon Jan van Oostveen een boeiende en goed geïllustreerde presentatie houden over Zwolse pijpen, althans in Zwolle gevonden pijpen die deels uit allerlei andere plaatsen afkomstig zijn. Kortheidshalve kan worden verwezen naar PKN januari 2006.

Terwijl vervolgens “met de pet” werd rondgegaan voor het goede doel (de PKN-kas, dus) werden diegenen die in het bijzonder aan het welslagen van deze dag hadden bijgedragen in het zonnetje gezet. Ook werden woorden van dank gewijd aan twee bijzondere PKN-ers. Ferrie Kompier, PKN-er van het eerste (1978) uur, die vanaf PKN nummer 37 de gehele opmaak (alles moest in die tijd nog handmatig gebeuren) heeft verzorgd. En Hans van der Meulen, PKN-lid nummer 1, die als belangrijk pionier van tabacologie als wetenschap kan worden beschouwd en die vele PKN-ers heeft gesteund bij hun onderzoekingen, publicaties en wat dies meer zij. Hans heeft onlangs zijn laatste PKN-activiteiten overgedragen aan Fred en geniet van het Drentenierschap.

In het gedrang van PKN-ers om een doos snuiftabak te verkrijgen kon Theo Grintjes (die deze dag vlekkeloos leidde) onbedoeld niet meer in dat zonnetje worden gezet dat hij verdiende. Complimenten, Theo!

Als afsluiting van een zeer geslaagde dag zijn we nog met een grote groep gezellig gaan eten bij een zeer goede chinees waar het bestellen van een foe yong hai werd ervaren als een vloek.

Tekst: Michiel Rutten

Fotografie: Rens Hooyenga