Zaterdag 13 oktober 2018 is in Museum Gouda de jaarlijkse bijeenkomst van de PKN, ‘Stichting voor onderzoek historische tabakspijpen’ gehouden. De druk bezochte dag werd gehouden in de Catharinazaal van het museum waar het Gouds plateel staat tentoongesteld. Voorafgaand aan de PKN-dag vond de conferentie van de Académie Internationale de La Pipe (AIP) plaats. Ruim 40 bezoekers bezochten de PKN-dag waaronder een aantal buitenlandse deelnemers van de AIP. 

Tijdens de PKN-dag werden een viertal presentaties gegeven. De ochtendsessie begon met een lezing van Bert van der Lingen over het grootboek van de Goudse pijpenfabrikant Frans Verzijl, dat jaren geleden in het Rotterdams archief is terug gevonden en onder meer de enorme handel in pijpen weergeeft die het bedrijf aan het einde van zijn bestaan aan diverse afnemers leverde. 

Daarna toonde Arjan de Haan de ontwikkeling van de pijpen van Wedgewood, die zo sterk afwijkt van die van andere ceramische pijpen. Zowel de afbeeldingen uit het Wedgewood archief als ook afbeeldingen van verschillende pijpen uit het museum van Wedgewood  laten de ontwikkeling van deze bijzondere pijpen zien.

Jos Engelen gaf een veelzijdige lezing over de Commedia dell’Arte, een vorm van improvisatietheater uit Italië en de diverse daarin voorkomende figuren die in diverse Europese tradities werden gepopulariseerde en op tabacologische voorwerpen zijn afgebeeld. Ook het Il Tabacco Balletto brengt een hommage aan het verschijnsel tabak en vele Italiaanse Iconen uit de rijke religieuze, politieke en muzikale geschiedenis van Italië zijn afgebeeld op miniaturen en tabacologische voorwerpen.

In de middagsessies sprak Bert van der Lingen over de vondst van Alphens pijpmateriaal in de stort van een lokale pottenbakker waarin een groot aantal niet eerder gepubliceerde merken en modellen uit Alphense werkplaatsen werden gepresenteerd. Aansluitend vond de jaarlijkse goederenveiling plaats die, hoewel beduidend minder dan voorgaande jaren, nog steeds een mooi bedrag had opgeleverd voor de PKN-kas. Na de veiling vertrokken de deelnemers naar een Indonesisch restaurant waar gezamenlijk de dag werd afgesloten.

De PKN dag werd door verschillende leden van de Académie Internationale de la Pipe (AIP) bijgewoond. Daartoe werden de meest belangrijke delen van de lezingen vertaald. Van de ruil- en verkoopmogelijkheid werd druk gebruik gemaakt. De dag werd afgesloten met de PKN veiling.

Voorafgaand aan de PKN-dag werd eveneens in Museum Gouda van 9 tot 11 oktober de jaarlijkse AIP conferentie gehouden. Het internationale gezelschap was afkomstig uit een negental landen. Er werden een dertiental lezingen gehouden. Op twee dagen waren excursies georganiseerd.

Na een welkomstwoord door Marc de Beyer, directeur van Museum Gouda, werd op 9 oktober door Ruud Stam de eerste presentatie gegeven ‘The economic history of the Gouda pipe industry and its importance for Gouda. Daarna volgde Arjan de Haan met ‘The chibouk pipe. European clay pipe manufacturers, their response to the Turkish chibouk pipe in the 19th century’, over de pijpmodellen die bij Europese pijpenfabrikanten ontstonden als reactie op de Turkse tsjiboek. 

Na de lunch was het woord aan Sabrina Liebetrau die een lezing gaf over de pijpvondsten langs de Rijn bij Kaiserswerth (Clay tobacco pipes from the Rhine banks in Kaiserswerth, Germany) waarbij voornamelijk Nederlandse en Duitse kleipijpen zijn aangetroffen.

Barney Suzuki hield vervolgens een lezing over the ‘Supply shortage of clay pipes for Dutch expatriates in Japan and kiseru export by Dutch ships’ en Benedict Goes gaf in zijn presentatie ‘Some news from the Amsterdam Pipe Museum’ informatie over het Pipe Portal, Past & present of smoking, een nieuw en interessant digitaal project van het museum waarbij meerdere musea en instanties bij betrokken zijn. Dit portal biedt informatie over de historie en cultuur van het tabaksgebruik  via de collecties van musea verspreid over Europa.

De tweede conferentiedag op 10 oktober begon met een lezing van Ruud Stam over ‘Dutch and German clay pipe export in the 19th century. Statistics, consequences and questions’ en werd gevolgd door ‘Dutch pipes in early nineteenth-century Brittan’ door Dennis Gallagher, een aanvullend antwoord op de lezing van Ruud. Arjan de Haan vervolgde zijn verhaal over de tsjiboek in Turkije met ‘The Chibouk pipe. Turkish clay pipe manufacturers, their response to the European market in the 19th century’ hoe de Turkse pijpenmakers produkten maakten voor de Europese markt. Bert van der Lingen gaf vervolgens in ‘Clay pipes from the VOC-ship Amsterdam’ een presentatie over de kleipijpen uit het VOC-schip Amsterdam die in de jaren tachtig zijn opgegraven en niet eerder aan een specialistisch onderzoek waren onderworpen.

De middag was gereserveerd voor een wandeltour door Gouda met een lokale gids Fred Pieters en aansluitend het galadiner in restaurant de Zalm op de Markt in Gouda.

De derde conferentiedag begon met de videopresentatie ‘The spiritual significance of pipe smoking among the amaXhosa people of South Africa’ door Adolph Weich uit Zuid Afrika, die zelf niet aanwezig kon zijn. Aansluitend sprak Dennis Gallagher over de export van tabakspijpen uit Schotland in ‘Tobacco pipe exports from Scotland in the early nineteenth century’. Eveneens op afstand gaf Anna Ridovics het voorlopige programma voor de AIP conferentie van 2019 die in Boedapest gehouden zal worden, gevolgd door ‘Central European pipes, a teaser for the 2019 AIP conference in Budapest’ door Arjan de Haan.

Op 12 oktober, de laatste dag van de conferentie werd een excursie georganiseerd naar de snuifmolens ‘De Ster’ en ‘De Lelie’ in het Rotterdamse Kralingen en vervolgens werd, na een bustocht door de Hollandse polders, een bezoek gebracht aan museum Paulina Bisdom van Vliet in Haastrecht.