Nieuwe PKN blad nummer 174

Het nieuwe PKN blad, nummer 174 is onderweg naar onze leden. Het betreft een themanummer dat geheel gewijd is aan de vraag waarom kleipijpen zo interessant zijn voor archeologen en historici. Met name door het continue onderzoek dat naar tabakspijpen gedaan wordt en steeds weer nieuwe inzichten oplevert vormen zij een unieke blik in het verleden en daarmee een bijzonder daterings-middel. 

Pijp van de maand december

Een weinig bekende 'politieke' pijp gemaakt door de firma Goedewaagen voor de Amerikaanse markt in de laatste jaren van de 19e eeuw.

Lees meer 

Lezing ‘Waarom zijn pijpen zo interessant voor archeologen en historici'

Ruud Stam verzorgt voor de Historische Kring het Oude Land van Heusden en Altena en Archeo Altena op dinsdag 10 december 2024 een lezing met als thema ‘Waarom zijn pijpen zo interessant voor archeologen en historici.’ De lezing is in Fort Giessen, Giessensesteeg 2 in Giessen. Aanvang 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur.

Lees meer 

Lezing ‘Pijpenkoppen in de Bollenstreekgrond’

Op donderdag 21 november organiseert de Volksuniversiteit Teylingen een bijzondere lezing, namelijk over pijpenkoppen in de Bollenstreekgrond. In de Bollenstreek zijn er veel mensen die bij graaf- of grondwerkzaamheden wel eens één of meerdere pijpenkoppen aangetroffen hebben. Hebt u zich wel eens afgevraagd hoe ze daar terechtgekomen zijn? Door wie en waar ze gemaakt kunnen zijn? Hoe oud ze zijn en waarom ze zo verschillend zijn?

Op deze en nog meer vragen krijgt u antwoord tijdens de lezing van Chris van der Klugt. Hij heeft een verzameling pijpenkoppen van zo’n 2200 stuks (sommige zijn wel 400 jaar oud!) en hij neemt een selectie gewone, mooie en zeldzame exemplaren mee om te laten zien.

Lees meer

LOF!!! Onbekende Leidse ontzetgeschiedenis

Een verassende en nieuwe verhalen bundel over tientallen onderwerpen rond de geschiedenis van Leidens Ontzet op 3 october 1574. Geschreven zonder voetnoten voor een breed publiek en erg leuk en verassend om te lezen. Geschreven door Rens Heruer met 35 verschillende verhalen, waaronder een artikel van 12 pagina's door Ruud Stam over pijpen gemaakt ter gelegenheid van Leidens Ontzet en gebaseerd op zijn artikel dat eerder in ons Jaarboek verscheen.

Lees meer.

Archeologische Kroniek Zuid Holland 2023

Het Erfgoedhuis Zuid Holland publiceert jaarlijks haar Kroniek, een jaaroverzicht waarin uitgebreid aandacht besteed wordt aan opmerkelijke archeologische vondsten in de provincie.

In deze uitgave ook aandacht voor een vervolgonderzoek naar de Schoonhovense pijpennijverheid.

Lees meer 

Pijp van de maand augustus

De leden van de Holland-New York Society bestelden voor hun jaarlijkse banket speciale pijpen bij de firma Goedewaagen in Gouda.

Lees meer

Pijp van de maand juli

Een pijp van Gambier (nr. 415) beeldt Charlotte Corday uit. Zij speelde een opmerkelijke rol in de periode van de Franse Revolutie. De Franse Revolutie duurde van 1789 tot 1799 en maakte een eind aan het Ancien Regime en de regering van Lodewijk XVI en zijn echtgenote Marie Antoinette, die beiden onder de guillotine eindigden. 

Lees meer

Pijp van de maand juni

Deze maand lichten we een bijzondere presentatiepijp uit. De pijp is maar liefst ruim 15 cm hoog, rijkelijk versierd en geëmailleerd. Zij is gemaakt door de Franse firma Gambier, ter gelegenheid van de ‘Exposition des produits de l'industrie française’ in 1849. Deze Nationale tentoonstelling werd dat jaar voor de 11e keer gehouden (sinds 1798) en had de vorm van een langdurige tentoonstelling waarbij gedurende 60 dagen Franse fabrikanten van industriële en agrarische producten de gelegenheid kregen om hun prestaties te tonen.

Lees meer 

PKN Blad 173 verschenen

Het tweede kwartaalblad van het nieuwe jaar is verschenen met deze keer zes verschillende artikelen,  vooral over bodemvondsten uit Nederland en landen om ons heen  ...  Lees meer 

Pijp van de maand mei

Deze maand aandacht voor een typisch Nederlands souvernirpijpje met een vrolijk tafereeltje. 

Lees meer

Aandacht in de Harlinger Courant voor boek over Harlinger pijpenmakers en bodemvondsten

In de Harlinger Courant is aandacht besteed aan de recente PKN publicatie over de Harlinger pijpenmakers en bodemvondsten. Het boek is hier te bestellen.

Lintje voor Andre van Ingen

Andre van Ingen heeft een Koninklijke onderscheiding mogen ontvangen voor zijn veelheid aan maatschappelijke activiteiten en met name zijn ‘tomeloze inzet en continue betrokkenheid’ om de lokale historie voor een breed publiek .. ..

Meer info hier

Lintje voor Jos Engelen

 Jos heeft op 26 april uit handen van de burgemeester van Sittard-Geleen Hans Verheijen een Koninklijke onderscheiding gekregen voor al zijn werk voor het behoud en het toegankelijk maken van de pijpennijverheid in Limburg. 

Meer info hier

Artikel over Erik Roest in het Algemeen Dagblad

Toen Erik als jochie van 14 een kleipijp vond was zijn passie voor de archeologie gewekt..

Meer info hier

Pijpenkoppen determinatie in ArcheoHotspot in Hasselt (Overijssel) zaterdag 13 april

Op zaterdag 13 april houdt de PKN een pijpenkoppen determinatie dag in de ArcheoHotspot bij de Stichting Archeologische Werkgroep Zwartewaterland in Hasselt. 

De determinatie middag wordt gehouden in de ArcheoHotspot bij de Stichting Archeologische Werkgroep Zwartewaterland van 13.00-16.00. 

Adres: Rosmolenstraat 4, 8061 GV Hasselt. 

Meer info hier

Zeldzame Duitse Schwaderlap catalogus digitaal beschikbaar

Op de voorkant van deze zeldzame catalogus staat met potlood de naam ‘Schwaderlapp’ en ‘Ransbach’[?] geschreven. Later is daar in een ander handschrift ‘Franz’ voor geschreven. In het Westerwald was rond 1920-1930 een Alfred Schwaderlapp werkzaam als pijpenmaker. 

De tekst staat in vijf talen; ‘TON-PFEIFEN, Pipes d’argile, Clay-pipes, Pipas de aricilla, Aarde-pypen. Marke FSR. Export. Alle andere modellen en uitvoeringen van aarden pypen kunnen volgens monster of teekening vervaardigd worden. Any kind of clay-pipes can be made from pattern of design.’ In deze export catalogus van 7 pagina’s zijn 70 verschillende modellen afgebeeld. Op de laatste pagina staan zes calciné afgewerkte pijpen, twee van roodbakkende klei en een zwartgebakken ‘The Inniskilling Egypt’ model. 

Digitaal archief Duitse pijpenfabrikanten.

De vroegste, handgetekende Hollandia catalogus toegevoegd aan het digitale archief

Origineel, wat primitief getekend, ontwerp voor de eerste catalogus met een egaal rode kaft, van HOLLANDIA, de ‘Eerste Nederlandsche Fabriek van Geemailleerde Pijpen’ van de firma Van der Want & Barras. In deze in Oost-Indische inkt en potlood getekende catalogus van 15 pagina’s staan 95 modellen, waarvan 17 steelpijpen en 12 figurale gezichtspijpen. Er staan deels andere modellen in dan in de gedrukte catalogus die in 1901 uitgekomen is. Bijzonder is de manchetpijp met nummer 114 met een hondenkop met halsband op pagina 12, die in latere catalogi niet meer voorkomt. De catalogus dateert uit 1900 of begin 1901.

Digitaal archief Catalogi Nederlandse producenten.

Hollandia prijscouranten uit 1919 en 1920 toegevoegd aan het digitale archief

Er zijn nu drie prijscouranten van de firma Hollandia beschikbaar in het digitale archief: catalogi uit 1918, 1919 en circa 1920-30. 

Digitaal archief Catalogi Nederlandse producenten.

Noteer alvast zondag 16 juni 2024 PKN dag in Haarlem

Alvast voor in de agenda: zondag 16 juni zijn wij van de partij bij een evenement in Haarlem in het kader van de Nationale Archeologiedagen samen met het Archeologisch Museum Haarlem en de archeologen van Bureau Archeologie Haarlem. Locatie: de Bakenesserkerk. 

Meer informatie en het programma volgen snel!

Filmpje van de Duitse televisie over Jens Steuler's pijpenmakerij

In de Duitse plaats Hilgert, in dezelfde werkplaats als waar tot rond 1980 de pijpenmakers Lothar Hein en Wilhelm Albrecht Simonis werkzaam waren en waar uiteindelijk Rainer Steuler tot 2018 ook nog pijpen maakte, heeft zijn kleinzoon Jens Steuler tegenwoordig weer de draad opgepakt. Hij maakt verschillende modellen kleipijpen naar oude traditie. Recent is er door de Duitse televisie aandacht aan besteed middels een aardige reportage.

Pijp van de maand Maart 2024

Een pijp uit de vroege 20e eeuw, gemaakt in Oostenrijk en met een afbeelding van militair wapentuig met de naam 'Big Bertha' dat door de Duitsers in de eerste wereldoorlog gebruikt werd .. Lees meer 

PKN Blad 172 verschenen

Het eerste kwartaalblad van het nieuwe jaar, met een nieuw uiterlijk, vijf verschillende artikelen, een verslag van de PKN dag 2023, literatuur signalementen en diverse andere mededelingen  ...  Lees meer 

Nieuwe publicatie over Harlingen

Aan de hand van de hoogtepunten uit een enorme particuliere collectie bodemvondsten en hernieuwd archiefonderzoek worden de Harlinger pijpenmakers aan de vergetelheid onttrokken..   Lees meer 

Lezing  bij de Volksuniversiteit Oegstgeest op 15 april 2024:

De historie van kleipijpen

In deze lezing gaat Ruud Stam in op de historie van de kleipijpennijverheid en de komst van tabak naar ons land.

Na afloop kunnen eventueel meegebrachte vondsten worden gedetermineerd.

 Toegang is 10 euro.

Meer informatie treft u hier

Lezingen over het slavernijverleden van Gouda (en de rol van de Goudse pijp hierin)

Op 4 maart zijn er in het kader van het onderzoek over het slavernijverleden van Gouda drie lezingen over dit onderzoek. Plaats: Concordia, Westhaven 27, Gouda, aanvang 20.00 uur. Een van de lezingen gaat over de rol die de Goudse pijp hierin speelde, door Ruud Stam. Meer informatie hier.

Determinatiemiddagen in Nieuwkoop op 4 en 18 februari

Op 4 en 18 februari is de PKN aanwezig bij een tweetal determinatie middagen die in Nieuwkoop door de Historische Vereniging worden georganiseerd (lees meer).

Artikel LGOG over Limburgse pijpenmakers

Een publicatie over Limburgse pijpenmakers in het blad Archeologie in Limburg dat sinds 1977 wordt uitgegeven door Het Koninklijk Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap (https://lgog.nl/). 

Vier nieuwe gedigitaliseerde Duitse catalogi toegevoegd

Het digitale archief van Duitse catalogi is aangevuld met een zestal exemplaren: eentje van de firma Otto Henze uit de periode 1924-1948, een van de firma Nachfolger uit de periode 1905-1920, eentje van Ewald Spang uit 1963, twee prijsfolders van de firma Fuchs uit diezelfde periode en een complete catalogus van de firma Schilz Mullenbach uit 1910. Deze laatste catalogus stond al deels (alleen de pagina's met kleipijpen en kleifiguren) op onze website  (link naar het archief met Duitse catalogi).

Directe link naar de catalogus van Otto Henze

Directe link naar de catalogus van Nachfolger

Directe link naar de prijsflyer van Spang

Directe link naar de prijsflyer (1) van Fuchs

Directe link naar de prijsflyer (2) van Fuchs

Directe link naar de folder van Schilz Mullenbach

Een nieuwe gedigitaliseerde Belgische catalogus toegevoegd

Het digitale archief van Belgische catalogi is aangevuld met een een zeer fraai exemplaar met maar liefst 64 pagina's en honderden modellen en prijzen van de Brusselse firma J.B. Vinche. Deze legde zich aan het einde van de 19e en in de 20e eeuw toe op het maken van vooral meerschuim maar ook bruyere pijpen. Er zitten ware kunststukjes tussen!   (link naar het archief met Belgische catalogi).

Directe link naar de catalogus van J.B. Vince

Webpagina met aandacht voor Maastrichter pijpenmakers

Op de website mestreechtersteerke.nl is speciale aandacht voor de kleipijpenindustrie, en met name die die op Maastricht betrekking heeft ingericht. (lees meer).

In Duitsland worden weer kleipijpen gemaakt door Steuler

In de Duitse plaats Hilgert, in dezelfde werkplaats als waar tot rond 1980 de pijpenmakers Lothar Hein en Wilhelm Albrecht Simonis werkzaam waren en waar uiteindelijk Rainer Steuler tot 2018 ook nog pijpen maakte, heeft zijn kleinzoon Jens Steuler tegenwoordig weer de draad opgepakt. Hij maakt verschillende modellen kleipijpen naar oude traditie. (lees meer).

Artikel Ruud Stam in het Algemeen Dagblad

Op 14 oktober 2023 verscheen er een twee pagina groot artikel met uitgebreide aandacht voor Ruud Stam en zijn hobby: 'Over pijpen ben je een leven lang niet uitgeleerd'. (lees meer).

Presentaties over resultaten archiefonderzoek in het SAMH

Op 12 oktober 2023 werden er tijdens de 'vaste bezoekers bijeenkomst' in het Streek archief in Gouda door Bert van der Lingen en Ewout Korpershoek presentaties gegeven over hun archief onderzoeken. In de studiezaal / entree naar het archief is een kleine tentoonstelling ingericht met enkele fraaie archiefstukken m.b.t de pijpennijverheid in Gouda en Schoonhoven en natuurlijk wat kleipijpen en toebehoren (lees meer).

Gentse kleipijpjes uit de periode 1600 - 1900

Kleipijpen vormen sinds de introductie ervan omstreeks 1600 een belangrijk onderdeel van de materiële cultuur. Hoewel dit soort artefacten heel vaak worden aangetroffen bij opgravingen, zijn ze ondergewaardeerd wat onderzoek betreft. Met dit onderzoek wordt een synthese beoogd rond de informatieve waarde van deze vondstencategorie gefocust op de Gentse regio. Dit onderzoek wil een referentiekader aanreiken voor gelijkaardig onderzoek in andere regio’s binnen Vlaanderen. (lees meer).

Verhaal over vondsten van kleipijpen in Reeuwijk (www.groenehartfotografie.nl)

Een nieuw verhaal van ons lid Freek Mayenburg die via zijn website zijn collectie en verhalen deelt. (lees meer).