Jaarboek 2016 is verschenen
30 November 2016
Dit jaar 230 pagina's met 15 artikelen. Hieronder de complete inhoudsopgave. Alle donateurs hebben het boek ondertussen ontvangen. Losse exemplaren zijn nog beperkt beschikbaar en kunnen via de winkel worden besteld.
Jaarboek 8 van Academie Internationale de la Pipe verschenen
21 Oktober 2016
De Academie Internationale de la Pipe geeft jaarlijks een fraai boekwerk uit met allerhande artikelen gerelateerd aan pijproken en tabacologie. De Academie heeft tot doel om de kennis mbt de economische en sociale historie van het tabak- en pijproken te onderhouden en vergroten. Publicaties en regelmatige bijeenkomsten zijn een belangrijk onderdeel hiervan. Ook dit jaar bevat 'The Journal', ofwel het jaarboek weer een aantal fraaie bijdragen van Nederlandse leden, waaronder dit jaar een verhaal over Nederlandse pijpen (met dubbelmerken) uit Berlijn, Aspecten van de sociale geschiedenis van Nederlandse pijpmakers in de 17e en 18e eeuw, Nederlandse pijpen voor 'arm en rijk', Nederlandse pijpen van gietklei, Export van kleipijpen naar Nederland door de Duitse firma's Bordollo en Jacobi, Adler & Co. Op een van onderstaande foto's treft u de complete inhoudsopgave aan.
Meer informatie over de Academie Internationale de la Pipe kunt u vinden op ; www.pipeacademy.org
Losse exemplaren van de AIP Jaarboeken zijn hier te bestellen via de PKN.
Drukke determinatiedag 16 October in Middenbeemster
16 Oktober 2016
Op Zondag 16 October waren vrijwilligers van de PKN aanwezig in Agrarische Museum Westerhem in Middenbeemster om door bezoekers meegebracht pijpen en bodemvondsten te laten determineren. Het werd een ongekend drukke middag ! De lokale aandacht die door het museum was gewekt in de diverse media zorgde ervoor dat circa 100 (!) bezoekers langskwamen. Bert en Ruud hebben zich geen seconde verveelt. Het meegebrachte varieerde van een enkele kleipijp tot zakken vol pijpenkoppen en andere bodemvondsten, tot familiestukken die al jaren aan de muur hingen. Het oudste pijpje dat op tafel kwam dateerde van ca 1590, het meest recente van ca 1950. Hieronder een aantal foto's die een aardige impressie van de middag gaven, die absoluut succesvol genoemd mag worden.
Er blijken nog altijd heel veel mensen in het bezit van dit stukje unieke cultuur historie en we zijn blij dat we daar middels uitleg en determinatie wat meer inhoud aan hebben kunnen geven. Tevens doken een aantal stukken op waarvan de kans groot is dat we daar in de komende tijd nog een publicatie aan wijden!
Klik hier voor een verslag van in 'De Beemster Bengel'
Succevolle PKN dag 2016 in Krimpen aan de IJssel
16 Oktober 2016
Op zaterdag 15 oktober j.l. vond in het Streekmuseum Krimpenerwaard in Krimpen aan de IJssel de jaarlijkse PKN dag plaats. Vanaf 10 uur liepen de eerste bezoekers binnen en vanaf 10.30 begon het programma met een aantal interessante lezingen over o.a. Bordollo pijpen, een bijzondere 'chibouk' van Gambier, barnsteen pijpen en stelen en een prachtige koningspijp.
Na het lezingen deel was er volop ruimte voor lunch, verkoop en ruilen, en ook dit jaar weer hadden veel donateurs gebruik gemaakt van de mogelijkheid om hun dubbele materiaal mee te nemen hetgeen een prachtige doorsnee van honderden jaren 'pijprook' geschiedenis vormde waar collega verzamelaars hun collecties vervolgens weer mee uit konden breiden.
Na de lunch brak ook het zonnetje door waardoor het streekmuseum bekeken kon worden en om een uur of 3 de traditionele veiling begon. De door de bezoekers ingebrachte artikelen vonden hun weg naar de diverse geinteresseerden onder de energieke leiding van Theo, Arjan en Arthur.
De dag werd door de grootste groep afgesloten met een gezellig samenzijn en diner in de traditionele Chinese eetgelegenheid.
Wederom een prima dag, in een gezellige en sfeervolle ruimte en een goede gelegenheid voor onze donateurs om elkaar te treffen, de verzameling uit te breiden of in ieder geval gezellig bij te kletsen.
Speciale dank naar Arthur en Yvonne voor wederom een prima organisatie !
Klik hier voor meer foto's
'Allen die willen naar IJsland gaan'
14 Oktober 2016
In Ijsland is het project ' Allen die willen naar IJsland gaan ' van start gegaan. Doel van het project is om de relaties tussen Ijsland en Nederland in de 17e en 18e eeuw te beschrijven. Het is een blog dat zich specifiek richt op de beschrijving van vondsten bij een Nederlandse walvisvaarders post. Het is weliswaar in het 'Ijslands', maar de automatische vertaalfunctie van Google kan goed helpen.
Feestpijp voor arme bevolking
29 September 2016
Een interview van het Leids Nieuwsblad met Ruud Stam, met betrekking tot het naderende Leidens Ontzet Feest. Praten over pijpen speciaal gemaakt ter ere van dit jaarlijkse 'bevrijdingsfeest'.
In Memoriam Otto van der Want
Laatste directeur van de Zenith, Otto van der Want, overleden
Ons bereikte het trieste bericht dat Otto van der Want overleden is. Otto, geboren in 1925, leidde samen met zijn broer Dirk de Zenith van 1966 tot aan de beëindiging van het bedrijf in 1984. Al vanaf de Tweede Wereldoorlog waren beide broers in het bedrijf werkzaam en konden zo geleidelijk naar hun functie als directeur toegroeien. Otto, die een keramisch - technische opleiding genoot, was een bevlogen mens, maar bleef ten opzichte van zijn broer altijd wat op de achtergrond.
Dat wil echter niet zeggen dat hij niet een heel grote bijdrage geleverd heeft om de Zenith zo succesvol te maken in de moeilijke jaren na de oorlog.
Het plateel was inmiddels geschiedenis geworden en de directie van de Zenith koos ondermeer voor het zogenaamde ‘Delfts', dat zowel blauw als polychroom handgedecoreerd kon worden maar dat men ook geheel wit (ongedecoreerd) kon laten. De fijne scherf die zuiver en wit moest zijn bepaalde daarbij de kwaliteit van het product. Iets waar juist Otto verantwoordelijk voor was. Deze producten en het zogenaamde 'Oudt Hollants Porceleyn' waren producten waar Otto tot op hoge leeftijd met onverholen trots over kon spreken.
In de jaren vijftig maakte de pijp nog maar 3% van de omzet van de Zenith uit. Met het aantreden van Otto en Dirk als directeuren van Zenith in 1966 neemt de belangstelling voor de productie van de pijp weer toe. Dit was hard nodig omdat de winstgevendheid van het bedrijf eind jaren zeventig onvoldoende was. Er komt een nieuwe serie gegoten dubbelwandige pijpen op de markt, ontworpen door Niels Keus. De pijpenproductie wordt onder leiding van Otto gerationaliseerd en de marketing in binnen en buitenland wordt actief ter hand genomen. Dit resulteert in een toename van de omzet aan pijpen. Vooral de omzet van de gegoten pijp neemt flink toe. In 1970 is het aandeel van de pijpen in de omzet opgelopen naar 13% en in 1973 en 1974 zelfs naar 21% om daarna weer te dalen.
Ook na de beëindiging van de activiteiten van de Zenith zijn er altijd goede contacten geweest tussen Otto van der Want en verzamelaars en onderzoekers van kleipijpen. Otto was zeer bevlogen, kundig en aardig, iemand om veel respect voor te hebben.
Ruud Stam
foto ; Marianka Peters
National Pipe Archive permanente tentoonstelling
In de Victoria Gallery en Museum van de Universiteit van Liverpool is sinds kort een nieuwe permanente tentoonstelling te bewonderen met materiaal van 'The National Pipe Archive'.
'The National Pipe Archive provided the materials and designed a display dedicated to pipe studies in the Tate Hall Museum.
The exhibition is in two parts: The first asks the question ‘Why are clay pipes important?’ and explains how archaeologists collect and study pipes from excavations and the second looks at ‘Pipe research in Liverpool’.
The discarded remains of clay tobacco pipes help archaeologists to date and interpret archaeological deposits from the Tudor period onwards and they provide an important class of artefact that provides important insights into the artistic, commercial and social aspirations of individuals and communities around the world during the post-medieval period.
Liverpool has been at the forefront of the archaeological study of pipes, both nationally and internationally, for almost 40 years. The display highlights research themes such as local studies, recording makers’ stamps, collaborative projects and publication. There is also an attractive display of other kinds of pipe and smoking paraphernalia.'
Goedewaagen zoekt pijpen met afbeelding van breien
25 Juli 2016
Voor het laatste kwartaal van dit jaar bereidt het Keramisch Museum Goedewaagen in samenwerking met de textielkunstenares Constance Willems een expositie voor waarin zij het motief van het breien op allerlei vormen van keramiek gaan uitwerken. In de semi-permanente expositie tonen zij al een flink aantal tegels, tegeltableaus en tegelplaten van breiers - oorspronkelijk waren het ook zeelieden en herders die breiden - en breisters in streekdracht, vooral uit het eerste decennium van de 20e eeuw. Nu is het Museum op zoek naar kleipijpen waarop dit motief weergegeven is en welke dan wellicht in bruikleen een onderdeel van de expositie kunnen worden. Indien er lezers zijn met dergelijke pijpen in hun bezit kunnen zij contact opnemen met de conservator van het museum via deze link.
Openluchtmuseum 'Eynderhoof' - Nederweert
9 Mei 2016
Na de jammerlijke sluiting van het museum 'De Tiendschuur' waar een belangrijk deel van het historisch erfgoed van de pijpenfabriek Trumm Bergmans was te bezichtigen, is nu gelukkig sinds 1 April 2016 in het Openluchtmuseum Eynderhoof in Nederweert een grote vitrine ingericht met de producten van Trumm Bergmans uit Weert.
In Memoriam Felix van Tienhoven
3 Juli 2016
Op 17 Juni 2016 is Felix van Tienhoven overleden. Felix was lang lid van de PKN en een trouw bezoeker van de PKN dagen. Het verzamelgebied van Felix waren de pijpen van metaal ( waaronder zilver, messing en ijzer) . Zijn schitterende collectie omvatte veel hoogwaardige en fraai bewerkte pijpen uit de gehele wereld van de 17e eeuw tot het begin van de 20e eeuw. Gedurende zijn werkzame leven heeft hij over de gehele wereld gereisd en zo zijn verzameling met een scherp oog voor kwaliteit en historie opgebouwd.
Felix was actief in de PKN, de SCPR, de Académie Internationale de la Pipe en de Arbeitskreis zur Erforschung der Tonpfeifen. De geschiedenis van de metalen pijpen is geen onderwerp waar veel mensen in de PKN zich mee bezig houden. Felix was dan ook vooral geïnteresseerd in wat hij kon leren van de kleipijpen mensen. In het blad Knasterkopf en vooral in the Journal van de Académie Internationale de la Pipe heeft Felix een aantal heel goede artikelen gepubliceerd over zijn onderwerp. Artikelen die duidelijk hebben gemaakt hoe interessant en breed ook dit onderwerp is. Jarenlang is Felix bestuurslid geweest van de Académie en heeft hij veel bijgedragen aan de modernisering van deze organisatie.
Het was altijd fijn om met Felix te mogen werken. Zijn zakelijke benadering, aandacht voor mensen en zijn bekwaamheden als bestuurder hebben veel indruk gemaakt. We zullen Felix missen en wensen zijn vrouw Wijntje alle sterkte met dit grote verlies.
PKN uitgave nr 150 verschenen
23 Juli 2016
Nr 150 van het PKN Blad is verschenen. Behalve diverse korte berichten een fraai verhaal over 'schatgraven' door Nederlandse verzamelaars in Givet bij Gambier met beschrijving van een aantal opmerkelijke vondsten. Ook het aanmeldingsformulier voor de PKN dag welke op 15 october in Krimpen aan de IJssel plaats zal vinden. Daarnaast aankondigingen voor een inspraakbijeenkomst van Donateurs op 10 September in Houten, en van een determinatie dag in Middenbeemster op 16 october a.s., een verslag van de Franse tentoonstelling 'La pipe dans sous ses etats', een leuk verhaal over een bijzondere pijp van Johannes Wagenaar over de moord in 1872 op mevrouw van den Kouwen en hare dienstbode H. Beelo, en tot slot een verhelderende uiteenzetting over verschillende pijpjes met afbeeldingen van Mercurius en Mars.
U kunt deze tijdschriften bemachtigen door u op te geven als donateur van de Stichting voor Onderzoek naar Historische Tabakspijpen.
Onder het kopje over 'Donateurs' in het menu vindt u hoe u zich hiervoor aan kunt melden door middel van het aanmeldingsformulier
Pijpmaker Kees Moerings op de Goudse Keramiekdagen
29 April 2016
Op 5 en 6 Mei aanstaande vinden de Goudse keramiekdagen plaats in, hoe kan het ook anders, Gouda. Ook aanwezig met een stand zal Kees Moerings zijn, bekend gouds pijpen-en tegelmaker. Een leuk stukje in de Krant van Gouda ;
https://www.scribd.com/fullscreen/310881948%20target=
en ook een artikeltje in het AD Groene Hart ;
PKN Blad nr 149 verschenen
9 April 2016
Nr 149 van het PKN Blad is verschenen. Behalve diverse korte berichten, een verhaaltje over een hoestdrank reclame uit 1910 (wat heeft dat met 'n pijp te maken .. ?! Verhaaltje lezen !), een verhaal over afbeeldingen van beroepen op gegoten pijpen ('doorrokers' en 'plateelpijpen met afbeelding'), schaatspijpjes en de winter van 1928/29, een pijpmaker uit Schoonhoven en aanvullingen op bekende Amsterdamse pijpmakers.
U kunt deze tijdschriften bemachtigen door u op te geven als donateur van de Stichting voor Onderzoek naar Historische Tabakspijpen.
Onder het kopje over 'Donateurs' in het menu vindt u hoe u zich hiervoor aan kunt melden door middel van het aanmeldingsformulier
Online kleipijpen collectie in Noorse Musea
30 maart 2016
Een publicatie in een noorse krant omtrent een al enige tijd geleden gedane unieke kleipijp vondst in de haven van Oslo is aanleiding voor wat aandacht voor de pijpenindustrie in Scandinavie. Hier een link naar het artikel, en een link naar o.a. een noors webportaal voor verschillende musea waarin door een ruime hoeveelheid bodemvondsten uit Noorwegen te bladeren is (aanrader !).
Drie erg leuke oude filmpjes
3 maart 2016
O.a. een bedrijfsreportage van Goedewaagen uit 1926, een Boeren bruiloft uit 1850 en een filmpje over schaatspijpen. Van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. In het Film signalement zijn links terug te vinden
Gouda in het tv programma Geloof en een Hoop Liefde
2 maart 2016
Televisie programma 'Geloof en een Hoop Liefde' met aandacht voor Gouda. Vanaf minuut 25:30 aandacht voor de oudste tabakszaak van Nederland van Loet van Vreumingen en het pijpmakers ambacht dat nog steeds wordt beoefend in de Goudse Waag. Klik hier of op de foto hiernaast
La Pipe dans tous ses Etats ; expositie en televisie aandacht over en voor de pijpenindustrie in de Ardennen
2 Maart 2016
In het plaatsje Charleville-Mezieres (zuidelijk van Givet in Noord Frankrijk) vond van 6 tot 27 februari 2016 de tentoonstelling 'La Pipe dans tous ses Etats' plaats in de Mediatheque Voyelles. De pijpenindustrie is een belangrijk stukje historisch erfgoed in de Ardennen en middels deze tentoonstelling werd daar aandacht aan gegeven.
Ook op de locale televisie werd aandacht besteed aan de tentoonstelling en wat uitgebreider aan de historie van het pijpmaken in de streek. Klik hier voor een leuke stukje film (franstalig) van de locale televisie
NIEUW in ARCHIEF ; Catalogi van Pijpenfabrikanten
13 Februari 2016
Catalogi van (klei-) pijpenfabrikanten zijn nu beschikbaar in een nieuw archief deel van de PKN website. Verschillende verzamelaars hebben hier hun unieke documenten beschikbaar gemaakt. Op dit moment zijn hier ca 60 catalogi te vinden uit Nederland en de landen om ons heen. Hiermee hopen we bij te dragen aan verdere kennisverbreding en studie van deze bijzondere industrietak en geweldige hobby. Er zullen nieuwe updates gepost worden zodra nieuwe catalogi beschikbaar zijn en een ieder die iets vanuit zijn/of haar verzameling wil delen wordt middels deze van harte uitgenodigd ons te contacteren !
Een oud filmpje met fraaie beelden van schaatspijpjes
26 Januari 2016
Een nieuw oud filmpje op Internet ontdekt over de 'Pijpentocht' ; schaatsen van Rotterdam naar Gouda en de traditionele kleipijpjes kopen .. (lees meer)
Correspondentieboek 1915-1916 Trumm Bergmans
7 Januari 2016
Al enige tijd wordt er hard gewerkt aan het digitaliseren en samenbrengen van unieke archiefstukken van de Limburgse pijpenmakerij Trumm Bergmans. Door de inspanningen van diverse leden en de welwillende terbeschikkingstelling van de verschillende materialen door de familie Bergmans wordt er steeds meer van dit unieke erfgoed gedigitaliseerd en ondergebracht in het Archief Trumm Bergmans op deze website.
Sinds vandaag is daar ook het Correspondentieboek uit de jaren 1915-1916 aan toegevoegd met 259 pagina's doorslagen van carbonpapier waarmee voor de administratie onder meer werd vastgelegd wat aan leveranciers, afnemers en fabrikanten was toegezonden, besteld of afgesproken.
Klik hier voor het correspondentieboek 1915-1916
