Nieuwsarchief 2019 en 2020
Archeologische kroniek van Noord Holland
De archeologische kroniek van Noord Holland bevat meer dan 250 pagina's, gewijd aan actuele archeologie van Noord Holland. Ook komen hierin vondsten van pijpenkoppen aan bod en worden deze beschreven.
Publicatie over bodemvondsten uit Antwerpen
25 November 2020
Over tabakspijpen opgegraven in Antwerpen is slechts beperkt gepubliceerd. Een buitenkans werd geboden door een negental zoekers die hun vondsten formeel hebben gemeld. Het bijzondere is dat deze vondsten allemaal van dezelfde site afkomstig zijn. Ze geven een beeld van de kleipijpen waar gedurende vier eeuwen in Antwerpen uit werd gerookt.
Door deze studie krijgen we inzicht in de lokale productie maar ook in de vormen, modellen en merken die in het nabijgelegen Lier zijn geproduceerd. Daarnaast wordt duidelijk uit welke tabakspijpen in Antwerpen werd gerookt. Het ontbreekt in deze havenstad niet aan exotische tabakspijpen.
Productinformatie:
Binding : Paperback
Distributievorm : Boek (print, druk)
Formaat : 210mm x 297mm
Aantal pagina's : 88
Uitgeverij : Jan van Oostveen
ISBN : 9789464063752
Prijs: 24,95 Euro exclusief verzendkosten.
Nieuwe publicatie over de Schoonhovense pijpennijverheid
Een 432 pagina's tellende publicatie over de pijpenmakers van Schoonhoven, als resultaat van een uitgebreid archiefonderzoek dat de afgelopen twee jaar heeft plaatsgevonden. Hierin komen ruim 120 geïdentificeerde pijpenmakers aan bod, waarvan circa de helft tot op heden onbekend was. Het boek biedt een geheel nieuwe blik op de pijpenmakers en pijpenbakkers van Schoonhoven: wie het waren, hoe en waar ze werkten en woonden, de andere werkzaamheden waarmee ze zich bezighielden en de onderlinge verhoudingen en onenigheden.
Dat er in Schoonhoven pijpen gemaakt werden is bekend, en de stad wordt doorgaans in één adem genoemd met plaatsen als Gorinchem en Utrecht. Hiermee wordt aan de Schoonhovense pijpenmakers onvoldoende recht gedaan. Naar nu blijkt hebben zij een leidende en toonaangevende rol gespeeld op het gebied van productie, vormgeving en stijl van de 'kleipijp voor de gewone man'.
Hardcover, 432 pagina's, full colour, 1600+ afbeeldingen, merk-en pijpenmakers registers en o.a. 24 stambomen van verschillende 17e en 18e eeuwse Schoonhovense families.
Het boek kost 65 euro excl. verzendkosten en is hier te bestellen.
Nieuwe publicatie over Dordrechtse vondsten van kleipijpen
Net zoals in vele andere Hollandse steden zijn in Dordrecht in de 17de eeuw tabakspijpen gemaakt. De omgeving en de omstandigheden waren voor het opzetten van tabakspijpenmakerijen ideaal. Toch is de omvang van deze nijverheid in Dordrecht altijd bescheiden gebleven. Op basis van tabakspijpen die de afgelopen vijfentwintig jaar door de gemeente Dordrecht zijn opgegraven wordt getracht inzicht te verkrijgen in deze lokale productie. Hierbij wordt tevens gebruik gemaakt van een grote particuliere collectie om de gegevens aan te vullen. Het beeld dat zo verkregen wordt vertelt het verhaal over de lokale tabakspijpenproductie en de herkomst van elders geproduceerde en in Dordrecht opgegraven kleipijpen.
Tegelbeurs in Leersum gaat door op 12 September a.s.
De oorspronkelijk in april van dit jaar geplande beurs voor tegels en ook andere bodemvondsten in Leersum is verplaatst naar 12 september a.s.
U bent welkom van 10.30 – 14.30 uur in Sport- en Cultuurcentrum De Binder aan de Hoflaan 29 te Leersum.
Route: A12 (Utrecht/Arnhem); afslag 22 Maarsbergen/Leersum; onderaan de afslag rechtsaf circa 5 kilometer richting Leersum volgen; doorrijden tot rotonde en vervolgens linksaf; eerste stoplicht rechtsaf; na circa 200 meter ligt De Binder aan uw linkerhand.
Meer info : https://www.spijkertegels.nl/
Nieuwe website van Freek Mayenburg
De welbekende website van Freek Mayenburg (groenehartvertellingen) met veel natuur, tegels en vooral ook kleipijpen is de afgelopen jaren flink aangepast. Ziehier zijn nieuwe sites volledig gewijd aan de genoemde onderwerpen:
http://www.goudsekleipijpen.nl/
Tentoonstelling Collectie Leon-Paul van Geenen in Vermeer Centrum in Delft
In het Vermeer Centrum in Delft wordt momenteel de privéverzameling van Leon-Paul van Geenen tentoongesteld. Deze unieke verzameling geeft een goed beeld wat er de afgelopen decennia in de ultieme bodemvondstenstad Delft is gevonden aan kleipijpen uit de zeventiende en begin achttiende eeuw. Naast de vele complete en gave exemplaren zijn er uitbundig gedecoreerde barokke pijpen te zien.
Het Vermeer Centrum is te vinden op de Voldersgracht 21 in Delft en de tentoonstelling is te zien tot eind augustus.
(En als u dan toch in Delft bent, ga dan even langs bij Leon-Paul's Kunst- en Antiekhandel op de Voldersgracht en Vrouwenregt, veel bodemvondsten en pijpen te koop.
History in pipe smoke
The important pipe collection of the Hungarian National Museum, which consists of more than 1300 artefacts, is rightly world-famous. Through the selected items introduced in this book the Readers can be acquainted with the cultural history of tobacco smoking, the smoking habits and equipment of different nations and continents. The elaborately carved and decorated pieces help to trace the past of Hungarian pipe making, a branch of rural craftsman-ship and applied art that once had a great tradition and which has been unjustly ignored
Anna Ridovics is the curator arthistorian of the National Museum in Budapest for the pipe collection.
The cost for the book is 35,- Euros + posting (2,5 kgs)
It is possible to order from the Publishing House. www.martinopitz.hu
direct link : https://www.martinopitz.hu/products/product-page/tortenelem-pipafustben/
Tabakspijpen en tabakspijpenproductie in Roermond
Net zoals in andere steden zijn ook in Roermond gedurende een korte periode tabakspijpen geproduceerd. In 2011 werd een oven voor de productie van deze tabakspijpen samen met bedrijfsafval en misbaksels, opgegraven. Deze publicatie maakt op basis van de aangetroffen ovenrestanten een reconstructie van de oven, geeft inzicht in het gebruikte bedrijfsaardewerk en laat zien welke tabakspijpen in deze oven werden gebrand. Aangezien in Roermond slechts in een beperkte periode tabakspijpen zijn geproduceerd wordt in deze publicatie tevens aandacht besteed aan tabakspijpen waaruit in Roermond werd gerookt vanaf de 17de eeuw tot in de 19de eeuw. Hierbij wordt gebruik gemaakt van tabakspijpen die over de jaren heen in Roermond zijn opgegraven.
Inhoudsopgave
1. Inleiding 5
2. Beknopte geschiedenis van Roermond 7
3. Productiecentra van tabakspijpen gevonden in Roermond 11
4. De productie van tabakspijpen en specifiek de tabakspijpennijverheid in Roermond 15
5. Archeologische gegevens van pijpenovens in Nederland 29
6. Intermezzo: geglazuurde tabakspijpen 31
7. Tabakspijpennijverheid in Roermond 33
8. Restanten van een oven voor tabakspijpen 39
9. Opgegraven ongerookte tabakspijpen gebakken in en nabij de oven 43
10. Tot slot: Een mogelijke reconstructie van de pijpenoven 45
Geraadpleegde literatuur 49
Bijlage 1: Beknopte genealogie Kluidgen 51
Bestellen:
https://www.boekenbestellen.nl/boek/tabakspijpen-en-tabakspijpenproductie-in-roermond/37122
Prijs 18,95 + verzendkosten.
Prestigieuze prijs Europa Nostra Award 2020 voor Don Duco
7 Mei 2020
Vandaag is bekend gemaakt dat Don Duco vereerd wordt met de Europese Erfgoedprijs / Europa Nostra Prijs in de categorie ‘langdurige toewijding voor cultuur’. Don Duco heeft inderdaad met ongelofelijke discipline en volharding gedurende vijftig jaar gewerkt aan het resultaat dat er nu staat: museum, studiecollectie, enorme documentatie-bestanden, de website met de hele collectie online. Wat Europa Nostra in het bijzonder waardeert is de nieuwe website de Don geïnitieerd heeft om meerdere museumcollecties verspreid over Europa samen te brengen in één database: www.pipeportal.eu. Europa Nostra, de organisator van de prijstoekenning, is de federatie van erfgoed-verenigingen in alle landen van Europa. Dit nieuws verbreidt zich dus werkelijk van IJsland tot Cyprus!
Het Europese pipeportal : www.pipeportal.eu
Klik hier voor het promotiefilmpje van het Amsterdam Pipe Museum
Stem op Don voor de aanstaande publieksprijs !
In het verlengde van deze schitterende aandacht voor het Europese Erfgoed wordt er ook een Publieksprijs uitgereikt in het najaar, op basis van publieksstemmen. Stemmen op Don kunt u hier
(Let op: u dient op 3 projecten te stemmen, daarna verschijnt de 'verzend uw stem' optie EN ontvangt u een email waarin u uw stem nogmaals dient te bevestigen)
Nieuwe Gambier catalogi op Gambierpipes.com
7 Mei 2020
De internationaal vermaarde en toonaangevende website met betrekking tot de Franse Gambier fabrieken en hun assortiment heeft wederom een nieuwe gedigitaliseerde catalogus uit 1893 toegevoegd, alsmede de collectie catalogi (in Nederlands en Frans) uitgebreid.
Klik hier de digitale collectie catalogi op de website
Klik hier voor de nieuw gedigitaliseerde catalogus uit 1893
PKN Kwartaalblad nr 161 verschenen (april 2020)
Het nieuwe kwartaalblad, nummer 61 is verschenen. Artikelen over Duitse gezondheidspijpen, bijzondere bodemvondsten uit de omgeving van Nieuwkoop en een verhaal over Felix Meritis.
Noteer vast in uw agenda : de PKN dag 2020 welke op 31 oktober 2020 in de museumboerderij in Hoogwoud, klik hier voor meer info.
Klik hier voor een impressie van het PKN Blad nr 161.
Publicaties door Archeologie Gorinchem
De Gemeente Gorinchem heeft een fraaie website mbt Gorinchemse archeologie, hier zijn o.a. een aantal archeologische publicaties te vinden waarin aandacht voor de rijke kleipijpenhistorie die het stadje heeft.
O.a. ook digitaal beschikbaar de publicatie 'Tabakspijpennijverheid in Gorinchem' (download pdf) uit 1992 dat nog steeds het meest complete werk is mbt de Gorinchemse kleipijpenindustrie.
Ook toegang tot diverse andere onderzoeksrapporten en heel veel publicaties.
Toen roken heel gewoon was : expositie van een fraaie collectie in Baarn
Tussen 1 februari en 13 Mei wordt in de oudheidkamer in Baarn een expositie gehouden van de collectie van Hans Brinkerink.
Historische Kring Baerne Oudheidkamer, Hoofdstraat 1a, 3741 AC Baarn (ingang via de bibliotheek) Postbus 326, 374A AH Baarn,
tel: 035 – 5430377 info@HistorischeKringBaerne.nl
bezoektijden: woensdag 14.00 tot 16.00 uur, en. op zaterdag van 11.00 tot 13,00 uur
Niet alleen pijpen zijn het onderwerp van deze tentoonstelling. Allerlei nevenproducten zullen te zien te zijn. Tabakspotten- en dozen, kwispedoors, pijpenrekjes, staanders, vuurtestjes en een tondeldoos. Ook pijpmakersafval en misbaksels uit de 18e eeuw kan men bekijken, evenals een pijpenpot waarin de “rauwe” pijpen in een oven werden gezet, om te worden gebakken. Ook maken we een kleine zijsprong naar de sigaar en sigaret. Alles is nu nostalgie, want na zo’n 470 jaar is tabak weer in de ban gedaan en kunnen we alleen nog terug kijken op al deze producten waar ooit heel veel mensen hun brood mee verdienden.
Het 2019 Jaarboek en Kwartaalblad nr 160 zijn verschenen
Het jaarboek 2019 is verschenen en samen het eerste kwartaalblad aan onze donateurs verstuurd.
Het jaarboek bevat dit keer ruim 150 pagina's met een 16-tal artikelen die over veel verschillende onderwerpen.
Indien u geen donateur bent kunt het Jaarboek ook los bestellen.
Het 2018 Jaarboek van de AIP is verschenen
Het nieuwe jaarboek van de AIP (Academy Internationale de Pipe) is verschenen. Dit keer 11 artikelen over verschillende onderwerpen met veel aandacht voor bodemvondsten. O.a. hele fraaie artikelen over Nederlandse, Duitse en Engelse vondsten, en maar liefst drie artikelen geschreven door PKN leden.
Amsterdam Pipe Museum speelt in op thema van de maand van de Geschiedenis middels rondleiding
2 october 2019
Genderverschillen in pijproken
Het thema van de ‘Maand van de Geschiedenis’ is dit jaar Hij/Zij – genderverschillen. Wij spelen daar op in door in de rondleiding aan Nederlandse bezoekers extra aandacht te schenken aan specifieke vrouwen-pijpen.
Doorgaans wordt pijproken met mannen geassocieerd en voor een groot deel klopt dat ook wel. Maar er zijn uitzonderingen. In Nederland was het in het begintijd van de tabak, zo rond 1620 niet ongebruikelijk dat vrouwen een pijp rookten. Kunstenaars brachten deze rokende vrouwen in prent. Vanaf 1700 komt de snuiftabak in de mode, iets dat als heel ladylike wordt gezien. Een echte eyecatcher in het Amsterdam Pipe Museum is een groot schilderij van een chique vrouw met een pijp. Duidelijk een zeer welgestelde dame, Frans, van rond 1780. Terwijl al haar vriendinnen snuiftabak gebruikten, rookte zij liever een pijp zoals op dit prachtige zelfportret te zien is. En zoals bekend: kunstenaars veroorloven zich nu eenmaal meer vrijheden! Haar naam is Elisabeth Vigée Le Brun, een beroemdheid in haar tijd.
Schilderij: zelfportret door Madame Vigée Lebrun met kleipijp en rokersaccessoires. Frankrijk, ca 1780
Speciaal voor de Maand van de Geschiedenis toont het museum een serie pijpen uit Zuid-Afrika. Daar is al in de achttiende eeuw een trend ontstaan voor vrouwen om pijp te roken. De pijpen met rechte steel en hoge kop uit de Oost-Kaap zijn van acaciahout. Voor ceremonies zijn de pijpen met kleurige kralen versierd. Omdat de pijp een rituele betekenis heeft, onder andere om in contact te treden met de voorouders, gebruikt iedereen zijn eigen mondstuk! Niet uit hygiënische overwegingen, maar omdat via de steel toverkracht wordt overgebracht.
Ten slotte zijn er de elegante pijpjes uit Japan. Waar de mannen een stoer formaat pijp gebruiken, roken de vrouwen uit de meest elegante, dunne pijpjes. Vooral rokende geisha’s zijn van talloze Japanse prenten bekend. Wellicht zagen de Japanners er een seksueel gebaar in.
In het Amsterdam Pipe Museum gedurende de maand oktober aandacht voor Hij/Zij.
Het museum is geopend ma. t/m zat. 12 -18 uur. Adres: Prinsengracht 488.
Zie ook: www.pipemuseum.nl
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het museum
Benedict Goes, telefoon 06-222.59.636 of email info@pipemuseum.nl
Proefschrift 'Vergeten glorie'
4 september 2019
Op 3 september j.l. is Ruud Stam gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht (sectie Economische en sociale
geschiedenis). Zijn proefschrift, getiteld 'Vergeten glorie : De economische ontwikkeling van de Nederlandse kleipijpennijverheid in de 17e en 18e eeuw, met speciale aandacht voor de export’ is de neerslag van een onderzoek naar de economische factoren die ervoor gezorgd hebben dat deze tak van nijverheid tot ontwikkeling kwam, haar hoogtepunt bereikte en vervolgens de neergang inzette.
Het proefschrift over de Nederlandse kleipijpenindustrie staat online, en is ook te bestellen in gedrukte vorm.
Klik op de afbeelding om het document in te zien
Klik op de afbeelding om het document in te zien
'de kunst van het genieten, nieuwe producten uit een andere wereld'
8 september 2019
najaarsexpositie over de introductie van koffie, thee en tabak
Delicate theekopjes, koperen koffiekannen, fraai bewerkte pijpen en snuifdoosjes met pikante plaatjes, in de 17e en 18e eeuw werden koloniale waren zoals koffie, thee en tabak razend populair bij de Europese adel en gegoede burgerij. Er werden prachtige luxe objecten gemaakt, waarmee je van deze nieuwe waren kon genieten en pronken. Museum Joure laat van 14 september 2019 t/m 5 januari 2020 een selectie van de mooiste objecten zien in de tentoonstelling ‘de kunst van het genieten, nieuwe producten uit een andere wereld’.
Kwartaalblad nr. 159 verschenen
9 juni 2019
Binnenkort valt het kwartaalblad nr 159 bij al onze donateurs op de mat. Wederom interessante artikelen over verschillende onderwerpen, een verslag van de ruil- en determinatiedag in Leeuwarden en programma en aanmeld formulier voor de aanstaande PKN dag in Ommeren op 26 oktober 2019.
Tentoonstelling nieuwe aanwinsten 2018 in Amsterdam Pipe Museum
Acquisitions 2018
The Amsterdam Pipe Museum is known for nearly fifty years for its active policy in extending the collection. In order to create a collection that reflects the worldwide history of smoking, the search for new items is an ongoing concern for our curator. He follows the international market for antiquities and ethnographic art, keeps in touch with art dealers and auction houses. With the Summer exhibition ”Acquisitions 2018” we show a selection of the new objects. The visitor can see what making a collection means for an active museum.
The exhibition ”Acquisitions 2018” shows clearly that the quality of object bought for the collection is still increasing. Years ago the museum decided to buy only items in perfect condition. With our international relation we are aware of outstanding pipes for sale, not only in Europe but even at auctions and galleries in the United States and Canada.
The exhibition shows that we found additions for nearly all departments, from archaeology to
ethnographic: a great variety in styles. A meerschaum cigar holder attracts the eye with its fine carving in every detail of a man’s portrait, not even 2 cms. in height. A metal pipe has been bought for its rarity, made in a remote place. The Carpathian Ruthenia, now in Ukraine, used to be part of southern Poland, is the place of origin of this cute pipe with decorated lid.
The object that has travelled the world to reach the Amsterdam Pipe Museum is doubtlessly the Inuit pipe from Alaska, carved in walrus ivory, engraved with a scene of hunting reindeer, birds and walrus. From another tribe in Alaska, the Tlingit, a wooden pipe in the shape of an animal’s head with a kind of curved beak could be bought. Research proved that the animal is a mature salmon that grows its upper lip over the beak. Bothe these pipes are extremely rare, especially in Europe.
The exhibition "Acquisitions 2018" in the Amsterdam Pipe Museum can be seen from June 15 till August 24, 2019. The museum is open Mon. through Sat. 12pm - 6pm.
Address: Prinsengracht 488 - Amsterdam. Also at www.pipemuseum.nl
Fraaie nieuwe aanwinst in Catalogus Archief
Originele catalogus van de ‘Eerste Nederlandsche Fabriek van Geemailleerde Pijpen’ van de firma Van der Want & Barras. De catalogus bevat afbeeldingen van verschillende modellen gietpijpen, zoals door de firma werden aangeboden ca 1900-1920. Tot het assortiment behoren o.a. stummel modellen, een serie knop manchet pijpen maar ook pijpen met vaste steel en diverse figurale afbeeldingen. Op een aantal pagina's zijn met potlood aantekeningen gemaakt.
Artikel NRC : DNA onderzoek koppelt speeksel in pijpensteel aan eigenaar
Uit spuugresten in een 200 jaar oude kapotte tabakspijp is een deel van het DNA gereconstrueerd van een tot slaaf gemaakte vrouw die werkte op de tabaksplantage Belvoir in Maryland. Uit de DNA-signatuur blijkt dat zij nauw verwant was aan een van grootste bevolkingsgroepen in het huidige Sierra Leone, de Mende. Het is voor het eerst dat op deze manier een verband is gelegd tussen een archeologisch voorwerp en een individuele tot slaaf gemaakte.
Kwartaalblad nr. 158 verschenen
6 April 2019
Deze keer drie artikelen over uiteenlopende onderwerpen en aankondigingen van determinatiedag en PKN dag 2019.