We beginnen het jaar 2013 met een pijpje met een vrolijke voorstelling. Links op de ketel zien we een fraai geklede speelman zijn viool bespelen en rechts zien we een dansende nar. Goed is
te zien dat het narrenpak een geruit motief heeft en grote knopen. Tussen de benen van de figuren zien we ook dat hondjes aan de festiviteiten deelnemen. Beide figuren zijn omlijst met
bloemenranken. Reeds eerder hadden wij een speelman als Pijp van de maand maart 2005 met op de rechterzijde een molen.
1a. Coll: Lia Schouten
1b. Gouda
2a. Trechter
2b. Speelman / Dansende Nar
2c. Gouds Wapenschild / Gouds Wapenschild
2d.
2e. Ongeglaasd
2f. Gebotterd
2g. Geen radering rondom de ketelrand
2h.
3a.
3b.
3c.
4.1740 - 1760
5.Gouda
6.
7.
Deze maand tonen we niet een pijpenkop of pijp, maar een fraai gedecoreerde steel. We zien een barokke versiering met granaatappels, druiven en bloemen en twee medaillons met daarin afgebeeld het
portret van een heer en vierpuntige roos. Zou interessant zijn als we konden achterhalen wie de personen zijn geweest.
1a. Lia Schouten
1b. Omgeving Gouda
2a.
2b.
2c.
2d.
2e.
2f.
2g.
2h.
3a. Manspersoon portret naast puntroos / Manspersoon portret naast puntroos
3b.
3c.
4.1625 - 1640
5.Gouda
6.
7.
Deze maand tonen we een pijpje dat aan beide zijden het merk Arm met tulp draagt. Opvallend is dat op de linkerzijde van de ketel het merk een slag gedraaid is ten opzichte van de rechterzijde
zoals het merk meestal wordt geplaatst. Het merk Arm met tulp is in Gouda niet lang in gebruik geweest. Lieve van Keulen had het merk vanaf zijn gildenproef in 1715 in gebruik tot aan zijn dood.
Op 9 september kreeg Jacob van Keulen het in zijn bezit tot dat hij in 1771 uit het Gilden trad.
1a.Lia Schouten
1b.Omgeving Gouda
2a.Trechter
2b.Arm met tulp / Arm met tulp
2c.
2d.
2e.Ongeglaasd
2f.Gebotterd
2g.Gedeeltelijke radering
2h.
3a.
3b.
3c.
4.1730 - 1750
5.Gouda
6.Lieve Gijsbertsz. Van Keulen
7
Deze maand tonen we een pijpje met links op de ketel het reliëfmerk meermin en rechts drie zeilblokken gekroond met een florale omlijsting. Het lijkt hier niet zo zeer om een merk te gaan maar om
een decoratie op een gelegenheidspijp met een maritieme link. Mocht iemand er meer over weten dan horen wij dat graag.
1a. Lia Schouten
1b. Omgeving Gouda
2a. Trechter
2b. Meermin / Drie zeilblokken gekroond
2e. Ongeglaasd
2f. Gebotterd
2g. Radering onduidelijk door de beschadiging
4. 1720 - 1750
5. Gouda
Deze maand tonen wij een figuurpijp, duivelskop met beweegbare ogen en tong. In de orderboeken “beweegbare “ genoemd met in 1920 een stuksprijs van 12,5 cent. Werd vooral geleverd rond 1917 aan
collega-bedrijven in Gouda zoals P.J.van der Want, van Duyn en Pensioen. Zat ook in het Monsterkoffer, dat over is gebleven van de firma Trumm-Bergmans. Bijzondere pijp, niet alleen vanwege de
zeldzaamheid ( 3 exemplaren bekend bij verzamelaars), maar vooral vanwege het feit dat er losse pijpaarde onderdelen als tong en ogen binnen de pijpenkop zelfstandig kunnen fungeren. Hiervan is
mij geen ander voorbeeld bekend bij andere fabrikanten.
1a.Jos Engelen Nr. 4823
1b.Verworven via Internetveiling
2a.Figuurpijp, duivelskop met beweegbare ogen en tong
2b.
2c.
2d.
2e.Gepolychromeerd
2f.
2g.Geen radering rondom de ketelrand
2h.Formaat: 4 x 3,5 x 2,0 cm
3a.
3b.
3c.Steel ingekort en mondstuk afgevijld
4.1880 - 1920
5.Weert
6.Trumm-Bergmans
7.
Deze maand tonen we een gezondheidspijp uit één stuk met afschroefbaar blikken lekbakje om de nicotineresten en speeksel op te vangen en na gebruik schoon te maken.
Ook TB was zich bewust van de mogelijke gevaren van het roken voor de gezondheid en bracht dit, slordig afgewerkte pijpje op de markt in de nadagen van zijn pijpenfabricage.
1a.Jos Engelen Nr. 1583
1b.Schenking Jacques Bergmans
2a.Gezondheidspijp uit één stuk met afschroefbaar blikken lekbakje
2b.-
2c.-
2d.-
2e.Lichtgeel geverfd met zwart geverfd mondstuk en onderzijde ketel zwart
2f.-
2g.-
2h.Formaat: 4,4 x 2,7 x 2,2 cm
3a.-
3b.-
3c.Zwart geverfd mondstuk
4.1890 - 1900
5.Weert
6.Trumm Bergmans
7.
Verzamelaars kennen wel de pijpjes met het merk IG gekroond die zowel in Schoonhoven als Gorinchem zijn gemaakt. Bij de meeste exemplaren is de IG gekroond met de vroegere parelkroon of de
opvolgende bladerkroon. Het opvallende aan dit exemplaar is dat beide kroontypen zijn gebruikt. Pijpje zal dus vermoedelijk gemaakt zijn in de overgangsperiode van kroontype. Bekend is dat twee
identieke pijpjes in Gorinchem zijn gevonden en daar dus waarschijnlijk zijn geproduceerd.
1a.Aad Kleijweg
1b. Dordrecht (Oranjepark)
2a.Trechter
2b.IG gekroond met parelkroon en bladerkroon
2c.
2d.
2e.Ongeglaasd
2f.Gebotterd
2g.Geen radering rond de ketelrand
2h.
3a.
3b.
3c.
4.1740 - 1780
5.Gorinchem ?
6.
7.
-
Deze maand een pijpje met een trechtervormige ketel waarop links een op een knopstoel zittende vioolspeler met hoed met lange veer. Op de rechterzijde staat een schenkkan tussen bladertakken. Op
beide vormnaden is een dubbele rij parels aangebracht. Een variant van dezelfde Speelman werd reeds eerder beschreven in de Pijp van de maand mei 2010, maar dan met op de rechterzijde van de
ketel een weefgetouw met wever of weefster.
1a.Lia Schouten
1b.
2a.Trechter met parelnaad
2b.Speelman / Schenkkan
2c.
2d.
2e.Ongeglaasd
2f.Gebotterd
2g.Geen radering rondom de ketelrand
2h.
3a.
3b.
3c.
4.1710 - 1735
5.Gouda
6.
7.[1, p.85 nr.464]