PKN Kwartaalblad, nr 169 (jan 2023)
4 keer per jaar verzorgd de PKN een gedrukte publicatie gericht op historische tabakspijpen en gerelateerde zaken. Drie van deze publicaties verschijnen als kwartaalblad, de vierde wordt als Full colour Jaarboek uitgevoerd.
Donateurs krijgen deze publicaties automatisch thuisgestuurd.
Hieronder een impressie van het nieuwste kwartaalblad.
Een ‘Indiaense toebackpype met een vossekop daerop’ in Amsterdam (1640)
(Bert van der Lingen)
Het zal ongetwijfeld een fraaie tabakspijp geweest zijn die in 1640 in het huis van de schipper Jan Jacobs van Hoorn in de Lindendwarsstraat in Amsterdam werd gevonden en in een boedelinventaris werd genoteerd. Van Hoorn zal de pijp meegenomen hebben tijdens een van zijn reizen voor de West-Indische Compagnie. Hij had meer exotische voorwerpen in huis die na het overlijden van zijn vrouw op schrift werden gesteld.
(complete artikel in blad).
Unieke Dumeril collectie nu digitaal toegankelijk
Pipeportal.eu is een initiatief van het Amsterdam Pipe Museum. Het is een website waarin de collecties van meerdere musea ter wereld als één geheel bekeken en doorzocht kunnen worden. Recent is de collectie van het stedelijk museum van Saint-Omer in Frankrijk toegevoegd. De collectie is uniek aangezien het de fabrieks-toonzaal collectie van de firma Duméril betreft.
De collectie bleef na de sluiting van de fabriek in 1884 bewaard en beheerd door het plaatselijke museum. Voor het eerst worden deze pijpen nu gepresenteerd.
Ruim 800 van de in totaal 1700 pijpen zijn via het portaal te zien.
(www.pipeportal.eu)
Een 19e eeuwse etalagepijp uit Frankrijk
(Ewout Korpershoek)
Vanaf het moment dat de eerste kleipijpen gemaakt werden om tabak uit te roken, werden er ook reclameobjecten gemaakt om potentiële kopers te attenderen op een locatie waar tabakspijpen aangeschaft of bijvoorbeeld ‘genuttigd’ konden worden. In eerste instantie zullen dit vooral uithangborden geweest zijn met daarop afbeeldingen van de ter plaatse aangeboden dienst of product. Naarmate de tijd vorderde en winkels steeds prominentere toonvensters kregen werden er ook objecten gemaakt die hierin goed pasten en opvielen.
(complete artikel in blad)
Een pijp van Duméril-Bouveur uit St. Omer als inspiratie voor een pijp van P. J. van der Want Azn
(Ruud Stam)
Dat er in de late 19e eeuw veel Franse vormen door andere fabrieken werden overgenomen, om daaruit zelf pijpen te maken, is algemeen bekend. Ondermeer van de firma Duméril in Saint-Omer werden tal van mallen door Goedewaagen overgenomen.1
Soms is het echter lastig om vast te stellen of een mal van de oorspronkelijke fabriek was of dat de mal van die fabriek is nagemaakt, zoals bij een tweetal mallen, die op Gambier mallen lijken en die bij Erwin Günther in Hilgert in gebruik waren.2 Sommige pijpen van Nihoul in Nimy zijn zo te zien hetzelfde als sommige pijpen van Gambier. Het is echter zeer de vraag of deze pijpen uit Gambier mallen zijn gemaakt. Misschien zijn er Gambier pijpen afgegoten om nieuwe mallen voor Nihoul te maken.3
(complete artikel in blad)
Hertekop pijpen
(Ewout Korpershoek)
In dit artikel aandacht voor een opvallende reclame-uiting met een afbeelding van een drietal kleipijpen van het ‘doetel’ of ‘kantoor’-model, met de tekst ‘Hertekop pypen’ (afb.1). Het lijkt te gaan om een proefdruk of -ontwerp, waarbij niet helemaal duidelijk is of het ontwerp al dan niet compleet is. Qua strakke stijl en minimalistische uitvoering lijkt de afbeelding in de jaren rond 1930 te plaatsen. Welk bedrijf hierachter
schuilt is niet duidelijk.
(complete artikel in blad).
De gevelplaat van de Plateelbakkerij en pijpenfabrieken Zenith, firma P. J. van der Want Azn
(Ruud Stam)
De Zenith was vanaf het eind van de jaren tien van de vorige eeuw gevestigd aan de Prins Hendrikstraat 99-101 in Gouda. Bij de ingang hing een fraaie bronzen gevelplaat met de tekst: ‘Plateelbakkerij en pijpenfabrieken Zenith, firma P. J. van der Want Azn’ (afb. 1). De plaat straalde kwaliteit en degelijkheid uit. De plaat is uitgevoerd in hoogreliëf en heeft een bewerkte rand. De achtergrond is enigszins ruw.
Een pijpenkist uit een winkel te Stavoren
(Bert van der Lingen)
Onlangs kwam een pijpenkistje tevoorschijn dat jarenlang op een zolder in Nieuwkoop stond opgeslagen. Bewaard omdat het een erfstuk was, afkomstig uit de voormalige kruidenierswinkel van de schoonfamilie van de eigenaresse.1 Na het overlijden van haar echtgenoot is het kistje overgedragen aan de schrijver van dit artikel.