PKN Kwartaalblad, nr 173 (april 2024)
4 keer per jaar verzorgd de PKN een gedrukte publicatie gericht op historische tabakspijpen en gerelateerde zaken. Drie van deze publicaties verschijnen als kwartaalblad, de vierde wordt als Full colour Jaarboek uitgevoerd.
Donateurs krijgen deze publicaties automatisch thuisgestuurd. Hieronder een impressie van het nieuwste kwartaalblad.
Voor € 35.- per jaar bent u lid van de PKN * :
• U ontvangt dan jaarlijks 3 nummers van het PKN blad.
• U ontvangt jaarlijks een nummer van het PKN jaarboek met circa 150 pagina’s
• U bent welkom op de jaarlijkse PKN dag, alsmede de ruil- en determinatiedag
• U kunt artikelen publiceren in ons blad, alsmede vragen en oproepen plaatsen
• U kunt publiceren in ons jaarboek (zie richtlijnen publicaties)
Het donateurschap loopt van 1 januari t/m 31 december.
*De prijs bedraagt buiten Nederland € 45- per jaar
Een tabakspijp voor de vrijmetselaarsloge Ultrajectina in Utrecht, 1830
(Bert van der Lingen)
Op de meeste maçonnieke tabakspijpen zijn de bekende symbolen van de vrijmetselarij afgebeeld, zoals een winkelhaak, passer en beeldhouwershamer. Op de pijp in dit artikel staan deze symbolen niet, maar zijn een tekstlint en een jaartal afgebeeld. De pijp lijkt in Gouda gemaakt te zijn, maar de wijze van afwerken en het onbekende hielmerk maken de herkomst van deze pijp twijfelachtig. (complete artikel in blad).
Twee kleipijpen met afbeelding van Ivan Mazepa
(Bert van der Lingen)
In PKN-nummer 170 (p. 17-20) is een Duitse porseleinen pijp met een afbeelding van de Oekraïense volksheld Mazepa (ook geschreven als Mazeppa) beschreven. Op deze pijp is een meerkleurig plaatje afgebeeld van, de op een paard vastgebonden Kozakken-hetman, Ivan Mazepa. Naar aanleiding van dit artikel zijn twee vondsten aangetroffen, waaruit blijkt dat ook in Gouda kleipijpen met Mazepa zijn gemaakt (complete artikel in het blad)
Een Fiolet pijp als basis voor een namaak Gambier pijp uit het Westerwald
(Arthur van Esveld)
In het PKN Jaarboek 2022 is een artikel gepubliceerd van Ruud Stam en Arthur van Esveld getiteld ‘Een van de laatste pijpenmakers van Hilgert met bijzondere mallen en nesteieren’. De bijzondere mallen die in het artikel omschreven werden waren mallen waarin de naam Gambier à Paris was gegraveerd.
Nader onderzoek wees uit dat deze twee mallen, uit de werkplaats van de pijpmaker Erwin Günther uit Hilgert, niet van Gambier maar van Duitse makelij waren, waarbij de naam van Gambier onrechtmatig in de vormen gegraveerd was. Het bleek een mooi voorbeeld van misbruik van de grote naamsbekendheid die Gambier in de 19e eeuw had...(complete artikel in blad)
Een ‘Gambier’ steel uit het Westerwald
(Ruud Stam)
Een nieuwe kleine vondst laat zien dat de naam van de Franse firma Gambier vaker werd misbruikt door pijpenmakers in het Westerwald. Daarbij zien we dat de schrijfwijze van de firmanaam Gambier à Paris Depose en het sterretje tussen m * m (afb. 1a-c) in Duitsland anders is dan op pijpen van Gambier (afb. 2a-c) zelf. (complete artikel in blad)
Een aanvulling op het artikeltje ‘Een gestempeld bijmerk’
(Henk van Oostveen en Ruud Stam)
In PKN 46(172) van begin dit jaar stond een artikeltje over een gestempeld bijmerk (p. 19 en 20). Aan het eind werd gevraagd of er nog meer rondbodempijpen met een gestempeld bijmerk bekend zijn. Henk van Oostveen bleek er acht in zijn verzameling te hebben. Één daarvan is gemerkt met de Duif gekroond.
(complete artikel in blad).
Een Amerikaanse opgraving in Elmina nader bekeken
(Ruud Stam)
In de tweede helft van de jaren tachtig van de 20e eeuw zijn er door de Universiteit van Californië, gevestigd in Los Angeles, onder leiding van professor C. R. DeCorse, opgravingen gedaan bij het fort Elmina in Ghana en in het daarbij ontstane dorp Elmina.Van de ca. 4.000 in Elmina gevonden fragmenten van pijpen zijn er slechts 125 door DeCorse aan de Nederlandse onderzoekers voorgelegd in de vorm van tekeningetjes.4 Van deze 125 getekende fragmenten van pijpen zijn 45 koppen, stelen en merken toe te schrijven aan bepaalde Goudse pijpenmakers en een pijpenmaker uit Kampen (zie tabel) (complete artikel in blad).
